Haber 28

Fındık Cumhuriyetimizin kuruluş yıllarından itibaren devlet tarafından kooperatifi (FİSKOBİRLİK) kurularak desteklenmiş bir tarım ürünüdür. Halkımız fındığı Karadeniz'in iklimine ve arazisine uygun bulduğu, rahatlıkla paraya çevirdiği ve en önemlisi kontrolsüz dikimine herhangi bir önleyici engel olmadığı için tüm Karadeniz sahil ve elverişli iç kesimlerinde çok yoğun bir şekilde dikmiştir. Böylece üretimimiz günümüzde 800.000 tonlara (kabuklu) ulaşmıştır.

Bu yüzden bundan 50-60 yıl önce toplumsal veya devlet stratejisi olarak dünya fındık üretiminde gelecekte 1. sıra olmanın hedeflendiği söylenemez. Fındık üretimimiz planlanmış etkenler sonucu değil, tesadüfü olarak ülkemizde bu seviyelerine gelmiştir. Bu nedenle ulaştığımız bu şaşırtıcı noktada fındığımızı dünyaya nasıl satarız sorusuna daha net cevaplar bulmak zorundayız.

Fındık günümüzde tabii ki birçok sorunlara sahiptir. Ama şunu net söyleyebilirim ki fındığın satışıyla ilgili sorunun çözümünde izlenmesi gereken yol Amerikan bademinin ulaştığı başarıda gizlidir.

Badem tüm dünyada bilinen ve fındık ile oldukça benzerlikler gösteren bir üründür. Amerika dünyadaki toplam badem üretiminin ?'sini üretmektedir. Türkiye ise dünya fındık üretiminin q'ini gerçekleştirmektedir. Geçmişe baktığımızda Amerikan badem üreticisi; planlı bir strateji ile 1994 yılında 366.000 ton olan badem üretimini 2014 yılında 985.000 tonlara çıkarmış ve şuan 2025 yılına kadar dünyadaki badem üretimindeki tekelci durumunu nasıl ?'den ?'ye çıkartabiliriz diye çalışmalar yapmaktadır. Biz ise yıllardır ürettiğimiz fındık dünyada satılamıyor, rekoltemizi q’lerden P'ler rakamlarına indirmemiz gerekiyor, fındıktan devlet desteği kalkmalı mı kalkmamalı mı, 750 metre rakımdan yukarda fındık yetiştirilmemeli vb sonuçsuz tartışmalardan öteye gidememekteyiz.

Badem ve fındık ürününün pazarlamasında ise şöyle büyük farklılıklar göze çarpıyor. Dünya nüfusunun 7 milyar ve bunun 750 milyonunun Avrupa’da yaşadığını ele alırsak. Biz dünya nüfusunun ’unu oluşturan Avrupa ülkelerine fındığımızın ? ini, Amerika ise ürettiği bademin sadece E ini satıyor. Asimetrik söylemek gerekirse Amerika geriye kalan dünya nüfusa bademinin U'ini pazarlarken, biz ise fındığımızın 'ini pazarlamaktayız. Detaylı örnek verirsek; 1 milyar 350 milyon nüfusa sahip Çin'e Amerika 93.000 ton badem satmakta biz ise sadece 1.608 ton fındık satmaktayız. Yine 1 milyar 230 milyon insanın yaşadığı Hindistan Amerika’dan 56.000 ton badem ithal etmekteyken, bizden ise sadece ve sadece 56 Ton fındık almaktadır. Kısacası Amerikan bademi fındığımızdan Çin’de 100 kat, Hindistan'da ise 1000 kat daha fazla satılmaktadır. Benzer şekilde Güney ve Kuzey Amerika kıtalarına hiç fındığımızı tattıramıyor, satamıyoruz. Amerika ise bu bölgelerde etkin bir badem satışına sahiptir.

Fındığımızı tüm dünyaya satmamızın gerekli olduğunu gerçeğini erken analiz edip, kararlı olabilirsek daha iyi oyuncu olabiliriz. Böylece küresel fındık oyununda planlı şekilde davranabilir ve oyunu daha iyi oynayabiliriz. Satışları dünya haritasında dengelemek ve güçsüz olduğumuz ülkelerde başarılı rakamlara ulaşmak için Amerika'nın bademde başarıyla uyguladığı uzun vadeli, gerçekçi ve etkili pazarlama çalışmaları yapmalıyız. Çünkü mevcut 100 senedir bizden fındık alan, bağımlı olduğumuz Avrupalı sanayicilere aslında biz fındık satmıyoruz, onlar bizden fındık alıyorlar. Bir dönem bir firmamızdan diğer dönem yeni bir firmadan...

SON SÖZ: Fındık bahçesine nasıl bağırırsan, yankında sana öyle döner.